Օգոստոսի 7-ը Սփյուռքի զինյալ պայքարի նահատակների հիշատակի օրն է: Այս տղաներն իրենց անհավանական պայքարով աշխարհում մեզ համար ստեղծեցին պայքարող, մարտնչող ազգի համարում: Մեզ համար կուտակեցին արժանապատվության այնպիսի ահռելի պաշար, որը մինչ օրս անխնա մսխում ենք ու այն դեռ չի վերջանում:

Կան հիվանդություններ, սիմպտոմներ, զգացողություններ, որոնք շատ հաճախ մեզ օտար, անծանոթ են թվում, բայց իրականում դրանք Հիվանդությունների միջազգային դասակարգման աղյուսակում ունեն հստակ կոդ ու նկարագիր։

Այսօր՝ օգոստոսի 7-ին, երկրագնդի ամեն մի անկյունում աշխարհասփյուռ ասորիներն իրենց հարգանքի տուրքն են մատուցում ի հիշատակ իրենց ցեղասպանված նահատակների, ովքեր զոհ գնացին ինչպես համիդյան կոտորածներին, այնպես էլ երիտթուրքերի ծրագրած ցեղասպան քաղաքականությանն ու այնուհետ 1933 թվ. Իրաքի Սեմելի ջարդերին:

Վ. Օսկանյանը երեկ կարևոր խնդիր դրեց. պետք է ՀՀ իշխանություններին ստիպել օրակարգ բերել արցախցիների վերադարձի խնդիրը։ Ակնհայտ է, որ իշխանությունը դա չի անելու։ Պահանջենք-չանի ու ցրվենք տներո՞վ։ Սա կնշանակի, որ հեծանվին զուգահեռ կյանք չկա. ուրեմն ստացվում է՝ կեցցե հեծանի՞վը։ Ոչ։ Կա այլ ճանապարհ...

Տարիներ առաջ, խորհրդային տարիներին ես Գիտություննների ազգային ակադեմիայի Գրականության ինստիտուտի երիտասարդ աշխատակից էի, ապրում էի վարձով: Ակադեմիայում բնակարանի համար հերթագրվածների թիվը, հավանաբար, շատ մեծ էր: Բնակարան ստանալու հույսը առաջիկա տարիներին շատ անորոշ էր: Պարզ է, որ այդ հարցով Վիկտոր Համբարձումյանին, որը ԳԱԱ-ի պրիզիդենտն էր, դիմելը գործնականորեն անհնար էր: Կար բնակարանի հարցերով զբաղվող բաժին: Այդ բաժնում էին լուծվում բնակարաններին առնչվող բոլոր կարգի խնդիրները:

Եթե մեծն Րաֆֆին, Թումանյանը, Փափազյանը և ներսից փչացած սեփական ժողովրդին ճանաչող մի բուռ մեծերն իրենց տաղանդով ու հանճարով չկարողացան մարդ դարձնել ավելի քան մեկ դար առաջ Վրթանես Փափազյանի ակնարկած նախրին, ընդհակառակը ռուսի շնորհիվ պետականություն ստացած այս ժողովրդի գլուխը տասնամյակներ հետո սկսեցին մտցնել, որ «մենք քիչ ենք, սակայն մեզ հայ են ասում» ու քաղաքակիրթ մարդկությունը մեզնից է սերվել, ապա անհնար է, որ մենք` մի բուռ նվաստներս, կարողանանք փոխել մեր դիմաց չինական պարսպի պես ցցված համազգային տգիտության ու չմարդության պատը։

Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության տարիներին Հայաստանում խաղամոլությունը հսկայական չափերի է հասել։ Այն լայնորեն տարածված է ոչ միայն Երևանում, մեծ քաղաքներում, այլ նաև հեռավոր մարզերում։

Իշխանության այն դեմքերը, ովքեր ջանասիրաբար համոզում էին հանրությանը, որ «դելիմիտացիայի» միջոցով Ադրբեջանի հետ սահմաններն են ճշգրտում, իսկ իրականում` Բաքվին միակողմանի զիջումներ անում, ամառային հանգիստն են վայելում:

«ՀԱՅ ազգը, որին թեև աշխարհի հզորները զլանում են այս երկրագնդի վրա հատկացնել ինքնուրույն և խաղաղ ապրելու մի տեղ և անգամ զրկում են նրան ապրելու իրավունքից, նրանք այդ ուժեղները, նույնիսկ չեն տեսնում հազարավոր հիասքանչ ճարտարապետական կոթողներով լեցուն հայերի բնիկ երկիրը, որտեղ հայերն ապրել են կապված անքակտելի և անժխտելի կապերով քաղաքակիրթ մարդկության և առավելապես Եվրոպայի ժողովուրդների հետ:

Աղբը թափված է հենց մաքրապահպան հորդորով վահանակի տակ: Հայրենակիցներիցս շատերը նեղվում են, երբ օտարները մաքրում են մեր բնությունն ու տեսանյութով ցուցադրում վիճակը: Բայց ինչո՞ւ են նեղվում, անգամ եթե այդ բանը ռուսներն են անում...